آيت الله العظمى سيدمحمدرضا موسوی گلپايگانى

ولديت : سيد محمد باقر

ولادت: 1277 ش آٹھ ذی‌قعده 1316ھ

مکان ولادت:  گوگد، گلپایگان، اصفهان.

وفات: 18 آذر 1372ش / 24 جمادی‌الثانی 1414 ھ /  سن 95 سال

مکان دفن: مسجد بالاسر

تحصیل و تدریس کي جگه: اراک، قم، نجف

علمي منزلت :  آپ کو اجتهاد کي  سند  آیت‌اللّه حائری نے عطا  فرمائي  اور مرحوم شیخ عباس قمی  و شیخ محمدرضا اصفهانی نے آپ کو نقل احاديث کي اجازت فرمائي.

آپ کے شاگرد : شیخ مرتضی حائری‌یزدی؛ شهید مطهری؛ شهید بهشتی؛ سیّد حسن طاهری خرّم‌آبادی؛ ربّانی شیرازی و غيره

آپ انقلاب کي کاوشوں ميں امام خميني کے  ساتھ رهے. اور اس کے علاوه  مختلف مراکز کا قيام مثلا معجم‌المسائل الفقهیة»؛ دارالأیتام، کتابخانه و مجمع جهانی اسلامی آپ کے ذريعه سے وجود ميں آئے .

 

 

                   آیت الله العظمی سید محمد حسین طباطبایی

ولديت : میرزا محمدآقا

ولادت: 1281ش/ ذی‌حجّه1321 ھ

جائے ولادت: تبریز (آذربایجان‌شرقی)

رحلت: 24 آبان 1360 ش/ 18 محرم 1402 ق/ 79 سن

مکان دفن: مسجد بالاسر

تحصیل اور تدریس: تبریز، نجف، قم

آپ کے اساتيد : آیت الله سیّد حسین بادکوبه‎ای؛  آيت الله شیخ محمدحسین نائینی؛ آيت الله  سیّد ابوالحسن اصفهانی؛ شیخ محمدحسین اصفهانی؛ سیّد علی قاضی.

آپ کے شاگرد  :آیت الله محمد فاضل لنکرانی؛ آيت الله  شهید مرتضی مطهری؛ شهید علی قدّوسی؛ میرزا علی احمدی میانجی؛ شیخ علی‌پناه اشتهاردی؛ شیخ علی سعادت‌پرور؛  سیّد محمد مفتی‌الشیعه اردبیلی.

 

آثار علمي: تفسیرالمیزان؛ بدایة‌الحکمة؛ نهایة‌الحکمة؛ سنن‌النبی؛ شیعه در اسلام؛  خلاصه‌ تعالیم اسلام؛ آموزش دین.

آپ هر مهينے ختم قرآن  انجام ديتے تھے.

آپ فرماتے تھے:  کبھي کبھار  انسان ايک غصه کي وجه سے بيس سال پيچھے چلا جاتا هے.

 

 

                       آیت الله العظمی سیدحسین طباطبایی بروجردی

ولديت: حجت‎الاسلام والمسلمین حاج سیّد علی

ولادت: 1253 ش / صفر 1292 ھ

جائے ولادت  : بروجرد (لرستان)

رحلت: 10 فروردین 1340 ش / 13 شوّال 1380 /  87 سال

مدفن: مسجد اعظم کے ساتھ والے راسته ميں

تحصیل اور  تدریس کي جگه: بروجرد، اصفهان، نجف، مشهد، قم

استادان: آيت الله  میرزا جهانگیرخان قشقایی؛ آيت الله شیخ‌الشریعه اصفهانی آيت الله  آخوند خراسانی؛ سیّد محمدکاظم یزدی؛ ملّا محمد کاشی؛ میرزا ابوالمعالی کلباسی.

شاگرد : آيت الله محمدتقی بهجت، آيت الله  شیخ جواد تبریزی؛  آيت الله سیّد محمدرضا موسوی گلپایگانی؛ محمد فاضل لنکرانی؛ علی‌اکبر فیض مشکینی؛ ناصر مکارم شیرازی؛ سیّد موسی شبیری زنجانی؛ لطف‌اللّه صافی گلپایگانی.

علمی منزلت : 18سال کي عمر ميں  آخوند خراسانی  کے درس خارج ميں شرکت  ؛  اور رئیس مراجع و فقهاء مرحوم   آخوند خراساني سے  اجتهاد کي اجازت حاصل کي.

آپ کے کارنامه : مسئول حوزه علميه قم ، بهائيت کے  باطل عقائد  سے مقابله ، طلاب کي معيشت کو درست کرنا، تبليغ  کے لئے علماءِ کرام کو دوسرے ممالک  بھيجنا،  دارالتقریب بین‌المذاهب الإسلامیة کے ساتھ رابطه برقرار کرنا، مساجد  اور لائبريريوں کا بنانا جيسے مسجد اعظم  وغيره،   فلاحي اداروں کا قيام ،  شاه پهلوي کے ساتھ جهاد  اور  فارسي زبان کو لاتين زبان ميں تبديل کرنے کي مخالفت کرنا وغيره شامل هيں.

 

            آیت الله العظمی سیدرضا بهاءالدینی

ولديت: سیّد صفی‌الدّین قمی

ولادت: نهم فروردین ۱۲۸۷ش/ ۱۳۲۷ ق

جائے ولادت : قم

رحلت: 28 تیر ۱۳۷۶ ش/  14 ربیع‌الاول 1418 ھ / 89 سال

دفن کي جگه : مسجد بالاسر

تحصیل و تدریس: قم

اساتيد: آیت الله  سیّد محمدتقی خوانساری؛ آيت الله  عبدالکریم حائری یزدی.

شاگردان:  آيت الله محمد فاضل لنکرانی؛ شیخ حسین شب‌زنده‌دار جهرمی؛  آيت الله شیخ محسن حرم‌پناهی؛  آيت الله مرتضی مطهری؛ علی‌اکبر مشکینی؛ سیّد مصطفی خمینی.

علمي مقام : 25 سال کي عمر اجتهاد کي اجازت آيت الله محمد تقي خوانساري سے حاصل فرمائي.

آپ  غريب  اور مفلس افراد کي مدد  کي تاکيد فرماتے تھے اور کهتے تھے که رات کے وقت غريب افراد کي مدد کريں  تا که ان کي عزت نفس محفوظ رهے.

 

 

            آیت الله العظمی سیدمحمدتقی خوانساری

ولديت: سیّد اسداللّه موسوی

جائے ولادت: اردیبهشت 1267ش/ رمضان 1305 ھ

ولادت کي جگه : خوانسار (اصفهان))

رحلت: 1331 ش/ هفتم ذی‌حجّه 1371 ق/عمر  64 سال

مدفن: مسجد بالاسر

مکان  تحصیل و تدریس: خوانسار، نجف، اراک، قم

اساتيد: آیت الله : سیّد محمدکاظم طباطبایی یزدی؛  آيت الله میرزای نائینی؛ آقاضیاءالدین عراقی؛ شیخ عبدالکریم حائری یزدی.

شاگرد: آيت الله : سیّد محمدصادق لواسانی؛ سیّد اسداللّه مدنی تبریزی؛ محمدعلی اراکی؛ مرتضی حائری یزدی.

آپ کے کارنامه :  عراقي ظالمين کے خلاف  جنگ ميں شرکت،  فلسطين کي حمايت  اور حجاب کي حمايت ميں قيام .

آپ  صاحب کرامات تھے مثال کے طور پر قحط  کے زمانه ميں جب آپ نے نماز استسقاء پڑھائي ، نماز کے فورا  الله پاک کي رحمت ، بارش شروع هوگئي.

 

 

                     آيت الله العظمى شیخ فضل الله نوری

ولديت: ملا عباس كجورى

جائے ولادت: 1259 ھ

ولادت کي جگه:  لاشك ( كجور مازندران کا علاقه )

شهادت: 11مرداد  1288 شمسى (1327 هـ.ق)/ عمر  78 سال.   آپ کو  انگلينڈ کے حيله کے ذريعه  جھوٹي  عدالت  قائم کر که  پھانسي کي سزا ديکر شهيد کيا گيا.

مکان  دفن:  صحن امام رضا ع

تحصیل و تدریس کي جگه : بلده، تهران، نجف، سامرا

اساتيد : آيت الله : ميرزاى شیرازی بزرگ، آيت الله  شيخ راضى و ميرزا حبيب الله رشتى

قلمي آثار: رساله منظوم فقهى «الدّررالتنظيم» ( عربى)  صحيفه قائميه (صحيفه مهدويه)، روزنامه شيخ (لوايح آقا شيخ فضل الله)، تحريم مشروطيت، كتاب شواهدالرُّبوبيه ملاصدرا پر حاشيه ،  كتاب فرائدالاصول شيخ انصارى پر حاشيه  و…

آپ کي علمي صلاحيت کے دوست اور دشمن دونوں قائل تھے. آپ اسلامي علوم  کے علاوه دنيوي علوم پر  بھي مهارت رکھتے تھے جيسے سياست اور معاشرتي مسائل وغيره.

آپ  تنباکو    کے حرام هونے والي  تحريک  ميں بھي پيش قدم رهے اسي طرح مشروط حکومت کے خلاف آواز اٹھانے ميں بهي آگےآگے  رهے . آپ فرماتے تھے که هميں وه مشروط حکومت چاهئے جو اسلامي کي شرط کے ساتھ  هو نه که فقط مشروط حکومت.

 

 

            آیت الله العظمی محمد تقی بهجت فومنی

ولديت: کربلایی محمود

ولادت: دو شهریور ۱۲۹۵ ش/ 25 شوال ۱۳۳۴ق

جائےولادت : فومن .گیلان

رحلت: 27 اردیبهشت ۱۳۸۸ش/ 22 جمادی‎الاول 1430 ھ / عمر  93 سال

مدفن: مسجد بالاسر

تحصیل اور  تدریس : فومن، کربلا، نجف، قم

اساتيد : آيت الله  سیّد ابوالحسن اصفهانی؛ آيت الله آقاضیاءالدین عراقی؛ شیخ محمدحسین غروی اصفهانی؛ سیّد علی قاضی؛ شیخ مرتضی طالقانی؛ سیّد حسین بروجردی.

شاگرد: آیت الله سیّد عبدالکریم رضوی کشمیری؛ آيت الله محمد محمدی گیلانی؛ شیخ علی سعادت‌پرور؛ محمدتقی مصباح یزدی.

آيت الله بهاءُ الديني فرماتے تھے اس  وقت معنوي لحاظ سے آقا بهجت دنيا کے سب سے امير انسان هيں.

آپ هر روز نماز صبح کي تعقيبات کے بعد پيدل حضرت معصومه سلام الله عليها کے حرم مطهر ميں آتے اور  ايک گھنٹه تک  دعائيں اور زيارات پڑھتے اور  الله پاک سے مناجات کرتے تھے.

آپ نے  انقلاب کے زمانه  ميں انقلاب کي سر بلندي کيلئے هر قسم کي مدد فرمائي ،  آپ نے ضريح مطهر  حضرت فاطمه معصومه  سلام الله عليها اور سونے کے گنبذ کي تعمير کے لئے بهت مالي مدد فراهم کي.

آپ فرماتے تھے اگر دنيا کے بادشاهوں  کو معلوم  هو جائے  که  انسان نماز ميں کتني لذت حاصل کرتا هے  تو وه کبھي  مادي چيزوں کے پيچھے نهين جائے گا.

 

            آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی

ولديت: آیت‌اللّه فاضل موحدی لنکرانی

ولادت: 1310 ش/ 1350 ھ

جائے ولادت : قم

رحلت: 26 خرداد 1386 ش/  1 جمادی‌الثانی 1428 ھ /عمر  76 سال

مدفن: مسجد بالاسر

تحصیل اور  تدریس کي جگه : قم

اساتيد: آیت الله : سیّد محمدباقر سلطانی؛ آيت الله  شیخ مرتضی حائری؛ آيت الله  سیّد حسین بروجردی؛  آيت الله  علّامه طباطبایی؛  آيت الله امام‌خمینی.

شاگرد :  آیت الله حمد محمدی ری‌شهری؛  آیت الله  مصطفی بروجردی؛ آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی؛ آیت الله شیخ مصطفی ملکی تهرانی.

علمی منزلت :  جب آپ 25 سال کے تھے اس وقت مرحوم آیت‌اللّه العظمی بروجردي نے آپ کے مجتهد هونے کي تائيد فرمائي تھي.

آپ کي مشهور علمي کاوشيں  :  مدخل‌التفسیر؛ تفسیر سوره‌ حمد؛ مجمع‌الفهارس؛ عصمت انبیاء.

آپ  انقلاب اور دفاع مقدس کے زمانے ميں بهت سرگرم  رهے ، جامعه مدرسين کے بنانے ميں  آپ نے تعاون فرمايا ،  مؤسسه فقهي ائمه اطهار بنانا   نيز آپ ايام فاطميه  کو پر رونق کرنے والے بھي  تھے. اسي طرح مجلس  خبرگان رهبري کے رکن بھي رهے.

 

 

 

            آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی

ولديت : حاج علی‌آقا

ولادت: 1305 ش/ 1344 ھ

مکان ولادت : تبریز (آذربایجان‌شرقی)

رحلت: 30 آبان 1385 ش/ 29 شوال 1427 ھ / سن  80 سال

مدفن: مسجد بالاسر

تحصیل اور  تدریس: تبریز، نجف، قم

اساتيد: آیات عظام: آيت الله  سیّد محمد حجت كوه‌كمره‌ای؛ آيت الله  سیّد حسین بروجردی؛ آيت الله  سیّد ابوالقاسم خویی؛ آيت الله  سیّد محسن حكیم؛  آيت الله  حاج سیّد عبدالهادی شیرازی.

شاگرد: حجج اسلام: مصطفی ملکی تهرانی؛ سیّد محمد سعیدی؛ سیّد احمد خاتمی.

مقام علمی: آیت‌اللّه خویی نے  آپ  کے بارے  ميں فرمايا: میرزا جواد، ايک  فاضل انسان اور مجتهد مطلق هيں.

قلمي آثار: ارشادالطالب؛طبقات‌الرجال؛ صراط‌النجاة،  لأنوار الإلهیة فی‌المسائل العقائدیة ؛  التهذیب؛ اسس‌القضاء و الشهادات؛ فدک.

آپ  آيت الله فاضل لنکراني کي طرح ايام فاطميه کو  پر زنده کرنے والے تھے اور   پا برهنه  پيدل  جلوس فاطميه ميں چلتے تھے.

 

            آیت‌الله العظمی عبدالکریم حائری یزدی

( مؤسس حوزه‌ علمیه‌ قم )

ولديت: محمدجعفر

ولادت: ۱۲۳۸ ش/ 1276 ھ

مکان ولادت :  مهرجرد (میبد، یزد)

رحلت: 10 ۱۳۱۵ش/ 17 ذی‌قعده ۱۳۵۵ ق/ 77عمر  سال

مدفن: مسجد بالاسر

تحصیل اور تدریس: اردکان، یزد، کربلا، سامرّا، نجف، اراک، قم

اساتيد: آيت الله : میرزا محمدحسن شیرازی؛ آيت الله سیّد محمدکاظم یزدی؛ آيت الله محمدتقی شیرازی؛ آيت الله آخوند خراسانی؛ آيت الله شهید شیخ فضل‌اللّه نوری.

شاگرد: آيت الله امام‌خمینی؛ آيت الله  سیّد احمد خوانساری؛  آيت الله شیخ محمدعلی اراکی؛ آيت الله سیّد شهاب‌الدین مرعشی نجفی؛ آيت الله  سیّد محمدرضا گلپایگانی.

قلمي آثار: دُرَرُالفوائد (دُرَرُالاصول)؛ ذخیرةالمعاد؛ کتاب‌‎الرضاع، کتاب‌الصلوة، کتاب المواریث، کتاب‌النکاح؛ حاشیه بر عروةالوثقی؛ منتخب‌الرسائل؛ حاشیه انیس‌التجار؛ تقریرات درس آیت‌اللّه فشارکی اصفهانی.

آپ  قم اور اراک کے حوزات کےمؤسس هيں نيز آپ کے زير نظر مدرسه فرضيه اور دارالشفاء کو  دوباره تعمير کيا گيا. اس کے علاوه آپ نے متعدد فلاحي ادارے  جيسے هسپتال ، يتيم خانه وغيره بھي بنوائے.

 

 

 

            سعید بن هبة الله معروف به قطب‌الدین راوندی

ولديت: عبدالله

ولادت: 483  ھ

مکان ولادت: راوند (کاشان)

رحلت: 571 . ھ

محل دفن:  صحن امام رضا ع

تحصیل اور تدریس: کاشان و قم

اساتيد: آپ کے والد  مکرم شیخ طبرسى صاحب مجمع البیان، عماد الدین طبرى، صفى الدین رازى  آپ کے بھائي  سید مجتبى، سید ابو الصمصام حسینى، شیخ ابو جعفر حلبى، پدر خواجه نصیر الدین طوسى، ابو عبدالله حسن مؤدب قمى، ابوالقاسم حدیقى و ابو منصور دیلمى.

قلمي آثار : فقه القرآن، إحکام الأحکام، أسباب النزول، ألقاب الرسول و فاطمة و الأئمة علیهم السلام، تهافت الفلاسفة، جواهر الکلام فی شرح مقدمة الکلام‏، الخرائج و الجرايح، خلاصه التفاسير در ده جلد، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، تفسير القرآن، الناسخ و المنسوخ و…

آپ  کا شمارچھٹي هجري کے بڑے فقهاء  اور  محدثوں ميں هوتا هے  سيد ابن طائوس نے کتاب کشف المحجّه ميں آپ کي تمجيد فرمائي هے اور بهت سے رجالي علماء نے آپ کو  بهت بڑے محدث کے طور پر  قبول  کيا هے.

 

             شهید آیت الله مرتضی مطهری فریمانی

ولديت : شیخ محمدحسین

ولادت: 13 بهمن 1298ش

زادگاه: فریمان (خراسان رضوی

شهادت: 12  اردیبهشت 1358ش/  سن 60 سال ( آپ کي شهادت گروه  فرقان کے افراد کے هاتھوں هوئي.

مدفن: مسجد مطهری

تحصیل  اور  تدریس: مشهد، قم، تهران

اساتيد: آيت الله سیّد صدرالدین صدر؛  آيت الله سیّد احمد خوانساری؛  آيت الله سیّد حسین بروجردی؛ آيت الله امام‌خمینی؛ علّامه طباطبایی؛ آيت الله سیّد محمد حجت کوه‌کمره‌ای.

شاگرد: آیت‌اللّه سیّد حسن طاهری خرّم‌آبادی؛ حجت‌الإسلام فضل‌اللّه مهدی‌زاده محلاتی.

علمی منزلت: امام خمینی نے  فرمايا:  شهيد مطهري کي تحريروں   اور  بيانات  بغير کسي فرق کے لوگوں کے لئے درس هيں

اور  آپ  کا وعظ اور نصيحت سب کيلئے فائدے مند هے.

 

آپ کے آثار کو 50 جلدوں ميں جمع کيا گيا هے جن ميں  شرح مبسوط منظومه؛ فلسفه‌ اخلاق؛ فلسفه‌ تعلیم و تربیت در اسلام؛ نظام حقوق زن در اسلام؛ قیام و انقلاب مهدی؛ انسان کامل؛ مسأله‌ حجاب؛ عدل الهی؛ حماسه‌ حسینی شامل هيں.

آپ کي خصوصيات : آپ بطور کامل  امام خميني کے فکر کے پيروکار تھے اور نظريه  اسلامي جمهوري پر  هونے والے اعتراضات کا جواب ديتے رهتے تھے.

آپ فرماتے تھے جب انسان کو اس دنيا سے جانا هي هے تو کتنا اچھا هے که انسان کي جان دين  عقائد کے بيان اور اسلام کے دفاع ميں استعمال هو اور  مجھے اس ميں ذره برابر بھي شک نهيں.

 

 

 

 

 

اس کے علاوه   ديگر  مراجع اور   مشهور شخصيات جي حرم مطهر ميں دفن هيں

"آیت الله العظمی سید ابوالحسن رفیعی قزوینی|1268 – 1353 (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی شیخ محمدعلی صفایی حائری|1330 – 1378 (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی شیخ ابوالقاسم قمی|1151 ق – 1231 ق (مسجدبالاسر)”

"آیت الله العظمی العظمی شیخ مرتضى حائرى یزدی|1334 – 1364 (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی العظمی سید عباس حسینی مهرى|1333 ق – 1366 ش (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی سید مرتضی پسندیده|1274 – 1375 (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی روح الله کمالوند خرم آبادی|1319 ق – 1343 ش (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی عبدالنبی اراکی (عراقی)|1307 ق – 1385 ق (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی سید مصطفی صفایی خوانساری|1281 – 1371 (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی شهاب الدین اشراقی|1273 ق – 1360 ش (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی محمد جواد صافی گلپایگانی|1287 ق – 1378 ق (مسجد بالاسر)”

"آیت الله العظمی ابوالفضل خوانساری|1296 – 1380 (مسجد مطهری)”

"آیت الله العظمی سید عبدالکریم رضوی کشمیری|1343 ق – 1419 ق (مسجد مطهری)”

"آیت الله العظمی علی احمدی میانجی|1306 – 1379 (مسجد مطهری)”

"آیت الله العظمی سید عباس خاتم یزدی|1309 – 1380 (مسجد مطهری)”

"آیت الله العظمی سید مهدی روحانی|1303 – 1379 (مسجد مطهری)”

"شیج علی سعادت پرور (پهلوانی)|(مسجد مطهری)”

"مرحوم  سید حسین بدلا|1286 – (مسجد مطهری پشت محراب)”

"آیت الله العظمی محسن حرم پناهی|1347 ق – 1423 ق (مسجد مطهری جنب محراب)”

"آیت الله العظمی مجتبی حاج آخوند کرمانشاهی|1308 – 1380 (مسجد طباطبایی)”

"شهید آیه الله علی قدوسی|(مسجد طباطبایی)”

"شهید آیه الله ربانی شیرازی|(مسجد طباطبایی)”

"حجه الاسلام و المسلمین احمد مولایی|(مسجد طباطبایی)”

"شهید محمد جواد دیالمه|1333 – 1360 (صحن امام رضا ع – حجره 24)”

"شهید سپهبد قرنی|(صحن امام رضا ع – حجره 37)”

"حجه الاسلام سید حسین کوثری|(صحن امام رضا ع – حجره 43)”

"آیت الله العظمی محمد صادق خلخالی|1305 – 1382 (صحن امام رضا ع – حجره 25)”

"آیت الله العظمی سید محمد محقق داماد|1325 ق – 1388 ق (صحن امام رضا ع – حجره 32)”

"آیت الله العظمی سید احمد حسینی زنجانی|1308 ق – 1393 ق (صحن امام رضا ع – حجره 33)”

آیت الله العظمی سید رضا صدر|1300 – 1373 (صحن امام رضا ع – حجره 33)”

=”شهید مهدی عراقی|1309 – (صحن امام رضا ع – حجره 43)”

=”بانو پروین اعتصامی و پدر|(صحن امام رضا ع -حجره 1)”

"حاج اسماعیل دولابی|(صحن امام هادی ع – مقبره2)”

"حجه الاسلام و المسلمین علی دوانی|(صحن امام هادی ع”

"مقبره خدام آستان مقدس حضرت معصومه علیهاالسلام|(صحن عتیق- حجره 10 و11)